Antoni Pleszowski (1857–1889)
Nad grobem, 1887
Zakup, 1896
imnk
miniaturka

technika / materiał: brąz

wymiary: 125 × 84 × 87 cm

opis: Kobieta o włosach okrytych welonem, sprawiająca wrażenie głęboko zatopionej w myślach, uosabia refleksję nad przemijaniem i utratą bliskiej osoby. Sposób przedstawienia siedzącej, swobodnie upozowanej postaci wywodzi się z twórczości Michała Anioła, jak również z późniejszej rzymskiej rzeźby sepulkralnej okresu baroku, którą autor dzieła, artysta wykształcony w Krakowie, Wiedniu i Rzymie, znał doskonale. Statyczny charakter kompozycji został przełamany za pomocą niespokojnego układu ciężkiej, kunsztownie rzeźbionej tkaniny. 
Rzeźba Antoniego Pleszowskiego w wersji gipsowej była eksponowana po raz pierwszy w roku 1887 na I Wielkiej Wystawie Sztuki Polskiej w krakowskich Sukiennicach. Niezwykła sugestywność dzieła nie uszła uwadze krytyków. Henryk Struve pisał: „Bez napisu widzimy, że postać ta zasiadła w cmentarnym zaciszu, w najbliższym sąsiedztwie śmierci, a smętna jej zaduma przenika i naszą duszę”. 
Brak atrybutów, które sytuowałyby przedstawienie w określonym miejscu i czasie – wbrew dziewiętnastowiecznej tendencji do stosowania historycznego kostiumu – sprawia, że dzieło to można odczytać jako swoisty zwiastun symbolizmu.
Agata Małodobry


ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3


klucz: Realizm, polski impresjonizm, początki symbolizmu >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>