Józef Pankiewicz (1866-1940)
Japonka, 1908
Dar Feliksa Jasieńskiego, 1920
imnk
miniaturka

technika / materiał: olej, płótno

wymiary: 200x94

oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. p.d.: Pankiewicz/1908

opis: W 1895 roku Józef Pankiewicz poznał i zaprzyjaźnił się z Feliksem „Mangghą” Jasieńskim. Połączyły ich wspólne, wszechstronne zainteresowania i zamiłowania, a także pasja kolekcjonerska. To dzięki Jasieńskiemu artysta odkrył i zafascynował się sztuką Dalekiego Wschodu, przede wszystkim drzeworytami japońskimi, których kilka, znów za sprawą „Mangghi” znalazło się w jego zbiorach. Jasieński zaś zgromadził w swojej kolekcji kilkadziesiąt prac Pankiewicza. Artysta wykorzystywał również kolekcję Jasieńskiego wypożyczając z niej orientalne rekwizyty, które przedstawiał w martwych naturach bądź używał ich, tak jak w Japonce, jako efektowne uzupełnienia kompozycji o charakterze rodzajowym. 

Japonka ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, jedna z trzech znanych malarskich wersji obrazu, to portret żony Pankiewicza – Wandy. Była ona wszechstronnie utalentowaną światową damą, a przede wszystkim najwierniejszą przyjaciółką i towarzyszką malarza, niezastąpioną muzą i partnerem we wspólnej lekturze literatury i poezji oraz w dysputach o filozofii i estetyce. Była wreszcie pierwszym odbiorcą i krytykiem jego prac. 

W kompozycji Japonka widzimy ją uczesaną w misterny kok wzorowany na fryzurach z drzeworytów japońskich i ubraną w oryginalne japońskie kimono, przewiązane jedwabnym pasem. Stoi tyłem do widza, na tle parawanu zdobionego wzorem utworzonym z kwiatów buldeneżu, obok niej widać zaś parę japońskich koturnów, a także stolik z laki i stojący na nim wazon. „To wszystko – jak wspomina córka Wandy, a pasierbica artysty, Jadwiga Waydel Dmochowska – przywędrowało oczywiście, od Jasieńskiego – z jego mieszkania przy ul. św. Jana do pracowni Pankiewicza w gmachu krakowskiej ASP, gdzie obraz powstawał.” 

Japonka jest również ostatnim obrazem Józefa Pankiewicza będącym przejawem jego fascynacji japonizmem, wpisujących się w ogólnoeuropejską modę. 

U.K-Z



ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1


klucz: Ku Francji >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>