Jerzy Bereś (ur. 1930)
Taczki globalne, [2004-2005]
Własność prywatna - depozyt w Muzeum Narodowym w Krakowie
imnk
technika / materiał: drewno, sznurek, papier gazetowy, kamień

wymiary: 353x495x195

oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. u dołu korpusu: 2004/5 JBereś

opis: Taczki globalne należą do tych rzeźb Beresia, które nie są bezpośrednio związane z konkretną „manifestacją” artysty. Od momentu powstania pierwszych tego typu prac, czyli Zwidów, artysta wykonał serię obiektów mających charakter swoistych alegorii odwołujących się do rzeczywistości zarówno metafizycznej, jak i realnej – artystycznej, społecznej i politycznej. Spośród wielu z nich warto wymienić: Biurko (1970), Szmatę (1971), Ołtarz zmian (1978), Pełzaka (1986), Dźwignię elektoratu (1995) czy zrealizowaną w 2005 roku rzeźbę Taczki globalne. Ta ostatnia praca odnosi się do innych „taczek” zrealizowanych i używanych przez artystę w jego manifestacjach. Na przykład Taczki polskie (1966) zawierały w sobie sugestię ruchu, ale ograniczonego do narysowanego przez artystę na ziemi okręgu. Taczki symboliczne (1975) natomiast służyły do zrealizowania Mszy refleksyjnej, podczas której artysta rozpowszechniał między innymi ulotki z napisem „Twarz”. Taczki globalne ustawione „do góry nogami”, symbolicznie odstawione przez artystę na bok, w tej formie nie są możliwe do użycia. Nie są śladem zrealizowanej akcji, nie sugerują możliwości jakiegoś ruchu. Monumentalna, mogąca budzić grozę rzeźba przypomina wczesne realizacje artysty. Taczki globalne Beresia mimo, że nie są mobilne, sprawiają wrażenie potencjalnie gotowych do użycia. Tak jakby artysta czekał na moment, w którym rzeczywistość kolejny raz wymagałaby zaklęcia przez sztukę. 

Dominik Kuryłek



ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1


klucz: Grupa Krakowska >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>