wymiary: 70x 100
oznaczenie autorskie: Sygn. p.d.: Leon Chwistek
opis: Leon Chwistek to obok Stanisława Ignacego Witkiewicza i Zbigniewa Pronaszki główny teoretyk grupy formistów, który w sposób wszechstronny analizował teoretyczne podstawy sztuki i starał się wprowadzać w praktyce wypracowane przez siebie teorie. Dla jego malarstwa zasadnicze znaczenie miały kubizm i włoski futuryzm. Z kubizmu zaczerpnął dla swojego malarstwa, podobnie jak inni formiści, przekonanie o konieczności niezależności dzieła od natury, rytmizację i geometryzację form oraz jednolitą kolorystykę. Jego obrazy są jednak o wiele dalsze od postulatów kubistycznych niż dzieła pozostałych formistów. O wiele więcej niż oni wprowadził natomiast do swojej sztuki zdobyczy futuryzmu, w tym zainteresowanie zjawiskiem nowoczesnego miasta, wyimaginowaną architekturą, dynamiką i ruchem.
Temat pojedynku na szable, ze względu na dynamikę i możliwość analizy poszczególnych faz ruchu, stał się jednym z ulubionych przez niego motywów opracowywanych wielokrotnie w akwareli i w obrazach olejnych.
W Szermierce ruch jest precyzyjnie odmierzony, a gesty i układ postaci dowodzą dogłębnej znajomości układów szermierczych. Gama barwna obrazu złożona z fioletów i żółcieni podkreśla błyski światła na broni.
Do podejmowania tego tematu skłaniały Chwistka także przyczyny pozaartystyczne. W młodości artysta zajmował się szermierką i miał w tej dziedzinie sukcesy. W 1914 roku głośnym echem odbił się w prasie paryskiej zwycięski pojedynek na szable, stoczony przez niego z Wacławem Dunin-Wąsowiczem w obronie honoru narzeczonej.
Światosław Lenartowicz
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Awangarda >>>