Jacek Malczewski (1854-1929)
Portret Feliksa Jasieńskiego, 1903
Dar Feliksa Jasieńskiego, 1920
imnk
miniaturka

technika / materiał: olej, deska

wymiary: 38x46,5

oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. p.g.: JMalczewski 1903

opis: Profilowy wizerunek Feliksa Jasieńskiego „Mangghi” (1861–1929), ukazujący słynnego kolekcjonera i krytyka sztuki na tle wczesnowiosennego pejzażu, z dzieckiem-chochołem trzymającym skowronka, jest dziełem symbolicznym, o złożonej i niejednoznacznej wymowie. Jasieński, ubrany w zakopiański serdak, trzyma w dłoniach nożyk do cięcia papieru, którym przecina sznur oplatający chochoła. To gest symbolizujący uwolnienie z zimowej otuliny jej delikatnej i zagadkowej zawartości – małej dziewczynki o wielkich, szeroko otwartych oczach, ze skulonym z zimna ptakiem w ręce. Jedni interpretatorzy obrazu widzieli w fantastycznym chochole, wywiedziony z dramatu Wesele Stanisława Wyspiańskiego, symbol ukrytego głęboko w psychice człowieka świata marzeń i snów. Inni kojarzyli tajemniczą postać z młodą, budzącą się do życia sztuką polską, której gorącym zwolennikiem i protektorem był „Manggha”. Ptak, obdarzony w sztuce wielką liczbą znaczeń, tu symbolizuje zapewne „siłę wznoszącą”, która budzi całą naturę. Być może metafora ta odnosi się też do inspirującej roli wybitnego konesera sztuki? Tło przedstawienia, z pochylonymi od wiatru i mrozu chochołami, interpretować można jako metonimiczny wyraz minorowego „pejzażu wewnętrznego” i znak, pojętej filozoficznie, samotności Jasieńskiego.

Wacława Milewska



ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1


klucz: A to Polska właśnie >>>

zobacz również artykuły >>>
© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>