Józef Mehoffer (1869-1946)
Kościół. Karton do prawego okna witraża , 1900
Własność prywatna – depozyt w Muzeum Narodowym w Krakowie
imnk
miniaturka

technika / materiał: akwarela, gwasz, papier naklejony na płótno

wymiary: 678,5x163

oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. d.p.: JÓZEF MEHOFFER/1900

opis: Przeszklenia wykonane w roku 1901 według tych kartonów w dwu sąsiadujących ze sobą oknach składają się na witraż Najświętszy Sakrament. Zdobi on w fryburskiej katedrze kaplicę Bractwa Najświętszego Sakramentu. Mehoffer pragnął pokazać go na Światowej Wystawie w Paryżu w 1900 roku nie uzyskawszy jednak na to zgody we Fryburgu, wcześniej wykończył i wystawił witraż Męczennicy (karton do jego prawej połowy, zatytułowany Św. Katarzyna i św. Barbara, prezentowany jest w naszej Galerii tuż obok). Zestawienie tych dzieł, obydwu znakomitych, lecz zgoła odmiennie rozwiązanych, wskazuje na ogrom inwencji twórczej autora.

Tłem i sceną przedstawień w witrażu Najświętszy Sakrament jest ujęta płaszczyznowo i w bliskim planie kunsztowna architektura z płytko zamkniętą wnęką ołtarzową w każdym z obydwu okien. Widoczne pod nimi fragmenty arkad wskazują, że wyobrażone sceny nie rozgrywają się realnie we wnętrzu kościelnym, lecz gdzieś u góry, w przestrzeni mistycznej, niebiańskiej. Całość flankują widoczne fragmentarycznie na pierwszym planie kręcone barokowe kolumny, zwieńczone flakonami. Na ołtarzu w oknie prawym znajduje się zaczerpnięte z tradycyjnej ikonografii, oryginalnie zinterpretowane przez malarza przedstawienie podtrzymywanego przez anioły Chrystusa Ukrzyżowanego, z którego boku płynie krew zbierana do kielicha przez kobietę uosabiającą Kościół. Natomiast w oknie lewym zachwyca olśniewająca wizja adoracji Hostii przez wyłaniająca się jakby z dymów kadzideł dziewczęcą postać w białej sukni, welonie i wianku na długich jasnych włosach – to wyobrażenie Oblubienicy Baranka, symbolu Kościoła w aspekcie miłości, Nowej Jerozolimy. W dolnej części obydwu okien przedstawiony jest monumentalny i malowniczy orszak aniołów-diakonów z kadzielnicami, wznoszący się ku ołtarzom wśród obłoków dymów. Nieco poniżej po lewej widnieje baranek wśród cierni symbolizujący ofiarę Chrystusa.

Koloryt całości jest delikatny, z lekką złotawą tonacją, która harmonizuje z gorejącą monstrancją w kształcie słońca, promienistą glorią Gołębicy, światłem świec. Mehoffer pracował nad tymi kartonami w roku 1900 we Florencji, dokąd udał się w podróż poślubną. Wystawione w tamtejszej akademii sztuk pięknych, wywołały aplauz przebywających tam artystów i ich pochwalne wpisy w księdze pamiątkowej. 

Anna Zeńczak



ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1


klucz: A to Polska właśnie >>>

zobacz również artykuły >>>
© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>