wymiary: 47x66
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. I. d.: WWojtkiewicz 1905.
opis: W 1905 roku Bolesław Raczyński, przyjaciel Witolda Wojtkiewicza, wprowadził malarza do środowiska związanego ze słynnym krakowskim salonem literacko-artystycznym prowadzonym przez Elizę Pareńska, żonę profesora medycyny Stanisława Pareńskiego. Wojtkiewicz stworzył kilka portretów członków obu skoligaconych rodzin, m.in. Maryny Raczyńskiej, najstarszej córki Pareńskich, którą darzył platoniczną miłością, oraz jej szwagra Bolesława Raczyńskiego. Wizerunki te charakteryzuje nastrojowość, są próbą wniknięcia w psychikę modeli, zawierają aluzje do ich życia.
Bolesław Raczyński (1890–1937) był kompozytorem, skrzypkiem i pedagogiem. Zajmował się także krytyką teatralną na łamach „Krakowskiego Przeglądu Teatralnego”, pisał do artystycznego czasopisma „Maski” i współpracował z kabaretem „Zielony Balonik” w kawiarni Jana Michalika.
Jego portret skomponowany jest w sposób charakterystyczny dla wielu obrazów Wojtkiewcza, z asymetrycznym ujęciem głównego motywu. Tło, które stanowi kilka marionetek umieszczonych na półkach, jest opowieścią o profesji, nastroju i psychice modela. Kukiełki, wyposażone w instrumenty muzyczne i nuty, tworzą groteskową kapelę. Jej solistą zdaje się być zapamiętały w graniu skrzypek. Być może jest to metafora rodzącej się nowej kompozycji, w której śmieszna, imaginowana orkiestra akompaniuje muzykowi grającemu właśnie na niewidocznym dla nas fortepianie.
Światosław Lenartowicz
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: Koniec wieku >>>