Aleksander Gierymski (1850–1901)
Motyw z Placu Wittelsbachów w Monachium – studium do obrazu Plac Witttelsbachów w Monachium w nocy, 1889–1890
Dar Feliksa Jasieńskiego, 1920
imnk
miniaturka

technika / materiał: olej, deska

wymiary: 40 × 50 cm

opis: Lata 1888–1890 Aleksander Gierymski spędził w Monachium. Pociągało go nocne życie metropolii oraz ekspresyjna aura nocy lub zapadającego zmierzchu. W oparciu o studia plenerowe stworzył wówczas serię nokturnów miejskich, w których zgłębiał problemy formalne wynikające z silnych kontrastów światła i cienia, pojawiających się w efekcie rozjaśniania mroku za pomocą sztucznego światła gazowych latarń. 
Prezentowany obraz, przedstawiający nocny widok placu Wittelsbachów, stanowi olejne studium do ostatecznej kompozycji, przechowywanej dziś w Muzeum Narodowym w Warszawie. Zaprojektowany przez Leona von Klenzego klasycystyczny plac Wittelsbachów w Monachium należy do najpiękniejszych założeń urbanistycznych stolicy Bawarii. Na obrazie widzimy fragment ulicy z umiejętnie uchwyconym ruchem. Ukazane na pierwszym planie, skadrowane przypadkowo, jakby za pomocą aparatu fotograficznego, postacie kobiety i dziecka nikną w mroku. Pejzaż przenika mglista, wilgotna aura, a elementy architektury rozjaśnia stłumiona poświata latarń. Anegdota nie ma tu żadnego znaczenia, dla artysty liczy się przede wszystkim problem natury czysto formalnej – subtelne zróżnicowanie walorowego natężenia barw oraz oddanie rozpraszającego się w cieniach i półcieniach światła. Gierymski unika tu charakterystycznego dla siebie drobiazgowego wykończenia detali, formę buduje kolorem z pominięciem precyzji rysunku. Delikatna gradacja ciemnych barw została ożywiona czerwonymi akcentami widocznymi w strojach przechodniów. Zastosowana przez artystę technika znakomicie oddaje ekspresyjny walor nocy, miękko niwelujący wyrazistość planów i konturów. 
Pomimo odniesionych sukcesów, w połowie września 1890 roku Gierymski zdecydował się na opuszczenie Bawarii i wyjazd do Paryża.
 
 


ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3


klucz: Realizm, polski impresjonizm, początki symbolizmu >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>